Πρόγραμμα Εργαστηρίων
Τα ακόλουθα σεμινάρια / εργαστήρια θα διεξαχθούν στο πλαίσιο του Συνεδρίου ΕΕΒΕΠ 2023.
Τα εργαστήρια έχουν περιορισμένες θέσεις και απαιτούν προεγγραφή. Για τα εργαστήρια IV και VI απαιτείται οι συμμετέχοντες να διαθέτουν προσωπικό φορητό υπολογιστή.
1η Ημέρα - 22 Νοεμβρίου 2023
11:00-12:00 - Εργαστήριο Ι
Παιδική Βιβλιοθήκη Μυρσίνη Ζορμπά: Δημιουργώντας φωλιές ανάγνωσης εντός και εκτός πόλης
Myrsini Zorba Children’s Library: Creating reading nest inside and outside the city.
Συντονιστής: Θανάσης Κοτσοβός
Περιγραφή: Πώς μια Βιβλιοθήκη γίνεται σημείο συνάντησης της γειτονιάς και ένας χώρος ελεύθερης έκφρασης για τα παιδιά; Μπορεί αυτή η Βιβλιοθήκη να βγει από το χώρο της και να φτιάξει αναγνωστικές γωνιές εντός και εκτός πόλης; Πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί το βιβλίο στην εκπαιδευτική διαδικασία; Πόσες οπτικές έχει;
Η Παιδική Βιβλιοθήκη «Μυρσίνη Ζορμπά», μέσα από δράσεις φιλαναγνωσίας, πολιτιστικές και δημιουργικές δραστηριότητες προσφέρει στα παιδιά τη δυνατότητα να διαβάσουν βιβλία από όλο τον κόσμο, σε διαφορετικές γλώσσες, να συνομιλήσουν για αυτά και να ανταλλάξουν ελεύθερα τις ιδέες τους. Θέτουν τα δικά τους κριτήρια και τις δικές τους απόψεις για τα βιβλία και ανακαλύπτουν τα δικαιώματά τους μέσα από τις ιστορίες.
Επίσης, θα γνωρίσουμε το πρόγραμμα της «Πλανόδιας Βιβλιοθήκης». Θα δούμε διαφορετικούς τρόπους αλληλεπιδραστικής ανάγνωσης ενός βιβλίου, τη χρήση του κατά την εκπαιδευτική διαδικασία και τη δυνατότητα δημιουργίας μιας νέας, αυθόρμητης ιστορίας με έμπνευση αυτό.
Λέξεις – Κλειδιά: Παιδιά, Βιβλιοθήκη Ζορμπά, Δικαιώματα, Φιλαναγνωσία, Children, Library Zorba, Rights, Reading
Διάρκεια: 60 λεπτά (1 ώρα)
Μέγιστος Αριθμός συμμετεχόντων: 10 άτομα
12:00-12:30 - Εργαστήριο ΙΙ
Τεχνητή νοημοσύνη και σχολικές βιβλιοθήκες: Η χρήση του CHATgtp
Artificial intelligence in school libraries
Συντονιστής: Κουμαντάκης Ιωάννης
Περιγραφή: Η τεχνητή νοημοσύνη στις σχολικές βιβλιοθήκες. Σε αυτή την παρουσίαση θα μιλήσουμε για την εφαρμογή CHATgtp και την χρήση της από σχολικές βιβλιοθήκες. Πως θα μπορούσε η Τεχνητή νοημοσύνη να αναβαθμίσει υπηρεσίες αναζήτησης καταλόγου, θεματικών επικεφαλίδων και δημιουργίας εργασιών και εργαστηρίων αναζήτησης της πληροφορίας. Θα αναλύσουμε τα θετικά και τα αρνητικά της χρήσης του, τους κινδύνους και τις ρεαλιστικές δυνατότητες εφαρμογής του στους χώρους μιας σχολικής βιβλιοθήκης.
Λέξεις – Κλειδιά: Τεχνητή νοημοσύνη, Σχολικές βιβλιοθήκες, CHATgtp, Υπηρεσίες αναζήτησης καταλόγου, Αρνητικά, Artificial intelligence, School libraries, CHATgtp, Information search , Negatives
Διάρκεια: 35 λεπτά
Μέγιστος Αριθμός συμμετεχόντων: 25 άτομα
12:30-14:00 - Εργαστήριο ΙΙΙ
Εργαστήρια Καινοτομίας GLAM σε Βιβλιοθήκες, Αρχεία και Μουσεία: τι και πώς.
GLAM Labs within Libraries, Archives and Museums
Συντονιστές: Γεώργιος Παπαϊωάννου, Αλεξία Ορφανού, Αριέττα Παπαϊωάννου
Περιγραφή: Τι είναι τα Εργαστήρια Καινοτομίας σε Βιβλιοθήκες, Αρχεία, Μουσεία, Πινακοθήκες ή άλλους οργανισμούς μνήμης και πληροφορίας, τα λεγόμενα GLAM Labs; Πώς μπορώ να λειτουργήσω ένα Εργαστήριο Καινοτομίας στον οργανισμό μου; Τον 21ο αιώνα τα Εργαστήρια Καινοτομίας αποτελούν αντικείμενο ευρείας συζήτησης στο πλαίσιο της ανάπτυξής τους σε πολλούς και διαφορετικούς τύπους οργανισμών. Έχουν θεωρηθεί ως το επόμενο «μείζον γεγονός» για τις εταιρείες, τους οργανισμούς και τα ιδρύματα που προωθούν την καινοτομία, την ανάπτυξη, τον πειραματισμό, τις νέες ιδέες μέσω της ανατρεπτικής σκέψης και δημιουργούν ευκαιρίες. Τα παραπάνω έχουν εφαρμογή και στις πινακοθήκες, τις βιβλιοθήκες, τα αρχεία και τα μουσεία (GLAMs). Με αφετηρία μια πρόσφατη έκδοση του Ερευνητικού Εργαστηρίου Μουσειολογίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, το εν λόγω συνεδριακό εργαστήριο θα ασχοληθεί με τα χαρακτηριστικά, τους σκοπούς και τους στόχους, τις διαδικασίες, τις προοπτικές, τα εργαλεία, τις υπηρεσίες, καθώς και με τα νομικά, οικονομικά και λειτουργικά ζητήματα που αφορούν ένα Εργαστήριο Καινοτομίας μέσα σε βιβλιοθήκες, αρχεία, μουσεία, πινακοθήκες ή άλλους οργανισμούς μνήμης και πληροφορίας. Στοχεύουμε να προσεγγίσουμε τα παραπάνω ερωτήματα τόσο στη θεωρία αλλά και στην πράξη.
Λέξεις Κλειδιά: Εργαστήριο καινοτομίας, GLAM, Οργανισμοί μνήμης και πληροφορίας, Πειραματισμός, Innovation laboratories, GLAM, Memory and information organizations, Experimentation
Διάρκεια: 1,5 ώρες
Μέγιστος Αριθμός συμμετεχόντων: 20
2η Ημέρα - 23 Νοεμβρίου 2023
9:00- 11:00 - Εργαστήριο ΙV
Έρευνες χρηστών στις βιβλιοθήκες: σχεδιασμός ερωτηματολογίου, ανάλυση και ερμηνεία δεδομένων
Συντονίστριες: Ασπασία Τόγια & Αφροδίτη Μάλλιαρη
Περιγραφή: Οι έρευνες χρηστών είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται συχνά από τις βιβλιοθήκες όταν θέλουν να συλλέξουν πληροφορίες που θα τις βοηθήσουν να αποφασίσουν πώς θα ανταποκριθούν στις ανάγκες της κοινότητας ή να μετρήσουν τον αντίκτυπό τους σε αυτήν. Μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα χαρακτηριστικά, τις ανάγκες, τις προτιμήσεις, τις απόψεις, τις στάσεις και τη συμπεριφορά των χρηστών (αλλά και των εν δυνάμει χρηστών) σε σχέση με υπηρεσίες που ήδη προσφέρουμε ή σκεφτόμαστε να προσφέρουμε ή πιστεύουμε πως πρέπει να προσφέρουμε. Γνωρίζουμε όμως πώς να χρησιμοποιήσουμε το εργαλείο αυτό αποτελεσματικά; Η επιλογή του σωστού είδους έρευνας για κάθε περίπτωση και του κατάλληλου τύπου ερωτήσεων είναι κρίσιμα στοιχεία για τη συγκέντρωση χρήσιμων πληροφοριών. Η σωστή ανάλυση των δεδομένων επιτρέπει την καλύτερη ερμηνεία των αποτελεσμάτων και την αξιοποίησή τους στη λήψη αποφάσεων σχετικά με τον σχεδιασμό, την αλλαγή ή τη βελτίωση προγραμμάτων και υπηρεσιών. Στο προτεινόμενο εργαστήριο οι συμμετέχοντες θα μάθουν πώς να σχεδιάζουν ερωτηματολόγια που προσελκύουν το ενδιαφέρον των χρηστών και εξασφαλίζουν αξιόπιστα δεδομένα, αλλά και πώς να επεξεργάζονται και να αναλύουν τα δεδομένα που συγκέντρωσαν. Το πρώτο μέρος του εργαστηρίου θα καλύψει θέματα σχεδιασμού μιας έρευνας, ενώ το δεύτερο μέρος θα είναι αφιερωμένο στην ανάλυση και παρουσίαση των αποτελεσμάτων με πρακτική εξάσκηση (hands-on) στη χρήση βασικών στατιστικών μεθόδων. Μετά την ολοκλήρωση του εργαστηρίου, οι συμμετέχοντες θα:
- Γνωρίζουν τα βασικά στοιχεία μιας αποτελεσματικής έρευνας με ερωτηματολόγιο
- Αναγνωρίζουν τους κύριους τύπους ερωτήσεων και πότε να χρησιμοποιούν τον καθένα από αυτούς
- Γνωρίζουν τις βασικές αρχές διατύπωσης ερωτήσεων, ώστε να αποφεύγουν συχνά λάθη στον σχεδιασμό ερωτηματολογίων
- Αναγνωρίζουν τα είδη των μεταβλητών και των κλιμάκων μέτρησης
- Είναι σε θέση να κωδικοποιούν, οργανώνουν και να παρουσιάζουν τα δεδομένα των ερευνών που διεξάγουν
- Είναι σε θέση να χρησιμοποιούν στατιστικό πακέτο ανάλυσης κοινωνικών επιστημών αξιοποιώντας βασικές στατιστικές μεθόδους της περιγραφικής στατιστικής
Λέξεις Κλειδιά: Έρευνες χρηστών, Σχεδιασμός ερωτηματολογίου, Ανάλυση δεδομένων, Ποσοτική έρευνα, Περιγραφική στατιστική, User surveys, Questionnaire design, Data analysis, Quantitative research, Descriptive statistics.
Διάρκεια: 90 λεπτά (2 διδακτικές ώρες)
Μέγιστος Αριθμός συμμετεχόντων: 25 άτομα
Απαραίτητες γνώσεις συμμετεχόντων: βασικές γνώσεις χειρισμού Η/Υ
Απαραίτητος εξοπλισμός: Φορητοί υπολογιστές με εγκατεστημένο το λογισμικό ανοικτού κώδικα PSPP ή τη δοκιμαστική έκδοση του εμπορικού πακέτου SPSS για χρήση από τους συμμετέχοντες
11:00-12:00 - Εργαστήριο V
Βασικές Αρχές Μουσικής Καταλογογράφησης
Συντονιστές: Αρσινόη Ιωαννίδου, Άρης Μπαζμαδέλης
Περιγραφή: Η Μουσική Βιβλιοθηκονομία αποτελεί μία αναγνωρισμένη ειδικότητα στον χώρο της Βιβλιοθηκονομίας/Αρχειονομίας και της Επιστήμης της Πληροφορίας. Η μουσική κατέχει μια μοναδική θέση στις βιβλιοθήκες, καθώς είναι μια γλώσσα με τη δική της σημειογραφία και τις δικές της μορφές έκφρασης, όπως αυτές αποτυπώνονται στις παρτιτούρες, στη μουσική βιβλιογραφία, περιοδικά, ηχογραφήσεις κ.λπ.
Στο παρόν «Εργαστήριο» θα αποσαφηνισθούν οι βασικές αρχές της Μουσικής Βιβλιοθηκονομίας σε ιστορική αναδρομή, η τυπική και ουσιαστική εκπαίδευση του Μουσικού Βιβλιοθηκονόμου, τα είδη των μουσικών βιβλιοθηκών, τα περιεχόμενα των μουσικών συλλογών, ζητήματα χώρου, οργάνωσης συλλογών και πολλά ακόμη. Όλα τα παραπάνω επιδιώκουν να αναδείξουν τη διαφορετικότητα της ειδίκευσης με απώτερο στόχο την προώθηση του τομέα και από αυτό το βήμα.
Εν συνεχεία, θα γίνει μια παρουσίαση εγγραφών μουσικών πόρων σε πρότυπο MARC με κανόνες καταλογογράφησης AACR2 και RDA με σκοπό να αναδειχθούν οι διεπιστημονικές γνώσεις τις οποίες χρειάζεται ο επαγγελματίας στο χώρο ώστε να συμπληρώσει αυτοτελώς τα μεταδεδομένα σε όλα τα πεδία.
Με την ολοκλήρωση της παρουσίασης οι σύνεδροι θα γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες της μουσικής καταλογογράφησης.
Λέξεις Κλειδιά: Μουσική Βιβλιοθηκονομία, Μουσική Καταλογογράφηση, Ταξινόμηση Μουσικών Πόρων
Διάρκεια: 45 λεπτά
Μέγιστος Αριθμός συμμετεχόντων: 25
12:45-13:45 - Εργαστήριο VΙ
Ο Ρόλος των Βιβλιοθηκονόμων στη Συστηματική Ανασκόπηση: Κατευθυντήριες Οδηγίες και Εξελίξεις
Συντονίστρια: Άρτεμις Χαλεπλίογλου
Περιγραφή: Η συστηματική ανασκόπηση (systematic review) αποτελεί σήμερα το επικρατές πρότυπο για την απάντηση ιατρικών προβλημάτων, τη σύνταξη κατευθυντήριων οδηγιών κλινικής πράξης, τη διαμόρφωση και οργάνωση στρατηγικών Εθνικών Συστημάτων Υγείας, την ανάπτυξη και εφαρμογή τεκμηριωμένης ιατρικής (Evidence-based Medicine). Σε αντίθεση με την αφηγηματική ανασκόπηση (bibliographic review) η οποία, μολονότι συνοψίζει ένα θέμα με ευρύ πεδίο εφαρμογής και συγγράφεται από ειδικούς επιστήμονες του πεδίου αυτού, συντάσσεται βάσει των υποκειμενικών κριτηρίων των συγγραφέων της, η συστηματική ανασκόπηση αποτελεί ανεξάρτητη επιστημονική έρευνα, με προσχεδιασμένο ερευνητικό πρωτόκολλο, συγκεκριμένη στρατηγική αναζήτησης, συμπερίληψης ή αποκλεισμού εργασιών και στατιστική ανάλυση. Σε αυτή της μορφής την έρευνα, ο ρόλος του/της μη ειδικού ως προς το επιστημονικό πεδίο, αλλά εξειδικευμένου ως προς την αναζήτηση και εξαγωγή της αρμόζουσας πληροφορίας βιβλιοθηκονόμου, είναι καθοριστικός. Οι οδηγίες της Υπηρεσίας Συστηματικών Ανασκοπήσεων του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας των ΗΠΑ (National Institute of Health – Systematic Review Service) προτείνουν τη συμμετοχή βιβλιοθηκονόμων σε όλες τις ερευνητικές ομάδες που επιχειρούν τη σύνταξη μιας τέτοιας μορφής ανασκόπησης και μάλιστα σε όλες τις φάσεις ανάπτυξής της: (α) στην επιλογή του αρχικού επιστημονικού ερωτήματος και στον έλεγχο της ορθής διατύπωσής του, (β) στη διερεύνηση της ανάγκης πραγματοποίησης μιας συστηματικής ανασκόπησης με αυτό το θέμα, (γ) στον καθορισμό κριτηρίων συμπερίληψης ή μη μιας μελέτης, αλλά και στην επιλογή του κατάλληλου συστήματος βαθμολόγησης των μελετών, (δ) στη σύνταξη του ερευνητικού πρωτοκόλλου και στην κατάθεσή του στους αρμόδιους επιστημονικούς φορείς συστηματικών ανασκοπήσεων, (ε) στην πραγματοποίηση βιβλιογραφικών αναζητήσεων και γκρίζας βιβλιογραφίας, (στ) στην ενημέρωση του βιβλίου καταγραφής της πορείας της έρευνας, (ζ) στη συλλογή και διαχείριση των αρχείων δεδομένων και αποτελεσμάτων, (η) στη βαθμολόγηση, επιλογή, ποιοτική εκτίμηση, ανάλυση και μετανάλυση των δεδομένων, (θ) στη συγγραφή της μεθοδολογίας, (ι) στην επεξεργασία του κειμένου της ανασκόπησης, (ια) στην υποστήριξη και ενημέρωση της συστηματικής ανασκόπησης μετά τη δημοσίευσή της, εφόσον αυτό κρίνεται απαραίτητο. Η άσκηση των κοινών και τεκμηριωμένων πρακτικών συστηματικής ανασκόπησης από τον/την βιβλιοθηκονόμο εγγυάται την αντικειμενικότητα, ανεξαρτησία, εγκυρότητα της έρευνας και την απροκάλυπτη (unbiased) μετανάλυση των δεδομένων. Θα περιγράψουμε το ρόλο των βιβλιοθηκονόμων σε μια συστηματική ανασκόπηση, συμπεριλαμβανομένων των οδηγιών καλής πρακτικής, ενώ θα παρουσιάσουμε τα διαθέσιμα βιβλιοθηκονομικά εργαλεία, τις διαθέσιμες πηγές, τους τρόπους διαχείρισης των εξαγόμενων μελετών, την επεξεργασία του κειμένου της ανασκόπησης και τους οργανισμούς ελέγχου των συστηματικών ανασκοπήσεων στους οποίους πρέπει να υποβάλλονται προς κρίση και δημοσίευση.
Λέξεις – Κλειδιά: Συστηματική ανασκόπηση, Τεκμηριωμένη Ιατρική, Κριτική αξιολόγηση θέματος (CAT), Πλαίσιο ασθένειας, παρέμβασης, σύγκρισης, αποτελέσματος (PICO), Προτιμώμενα στοιχεία αναφοράς για συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις (PRISMA), Μετα-ανάλυση, Systematic review, Evidence-based medicine, Critical appraised topic (CAT), Framework patient, intervention, comparison, outcome (PICO), Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses (PRISMA), Meta-analysis of observational studies (MOOSE)
Διάρκεια: 60 λεπτά
Μέγιστος Αριθμός συμμετεχόντων: 25 άτομα